Profesor Renata Przybylska: sylwetka naukowa
Wykształcenie i ścieżka kariery naukowej
Renata Genowefa Przybylska, urodzona 7 grudnia 1957 roku w Gliwicach, to postać o niezwykle bogatym dorobku naukowym, której życie zawodowe jest silnie związane z Uniwersytetem Jagiellońskim. Swoje pierwsze kroki w świecie akademickim stawiała na tej prestiżowej uczelni, gdzie w 1980 roku uzyskała tytuł magistra filologii polskiej. Jej pasja do języka polskiego i jego zawiłości szybko zaprowadziła ją na ścieżkę badawczą. W 1987 roku obroniła pracę doktorską, która nosiła tytuł „Wyrażanie stosunków czasowych w zdaniu pojedynczym w języku polskim”. Był to dopiero początek jej drogi naukowej, która zaowocowała dalszymi znaczącymi osiągnięciami. Kluczowym etapem w jej karierze było uzyskanie habilitacji w 2002 roku, za rozprawę naukową zatytułowaną „Polisemia przyimków polskich w świetle semantyki kognitywnej”. Ta praca stanowiła przełomowe spojrzenie na znaczenie i funkcję przyimków, otwierając nowe perspektywy w badaniach nad językiem polskim z perspektywy lingwistyki kognitywnej. W 2008 roku, jako ukoronowanie wieloletnich wysiłków i znaczącego wkładu w rozwój językoznawstwa, Renata Przybylska otrzymała tytuł profesora nauk humanistycznych. Jej ścieżka kariery naukowej to przykład konsekwencji, głębokiej wiedzy i nieustannego dążenia do poszerzania granic poznania w dziedzinie językoznawstwa.
Zainteresowania i kluczowe publikacje
Zainteresowania naukowe profesor Renaty Przybylskiej są szerokie i obejmują kluczowe obszary współczesnego językoznawstwa. Specjalizuje się w semantyce, czyli nauce o znaczeniu wyrazów i zdań, leksykologii zajmującej się słownictwem, a także leksykografii, która stanowi podstawę tworzenia słowników. Jej praca naukowa rozciąga się również na socjolingwistykę, badającą relacje między językiem a społeczeństwem, pragmatykę językową analizującą użycie języka w kontekście komunikacyjnym, onomastykę zajmującą się nazwami własnymi, a także językoznawstwo kognitywne, które bada język jako przejaw ludzkich zdolności poznawczych. Te wszechstronne zainteresowania znajdują odzwierciedlenie w jej licznych publikacjach, które stanowią cenne źródło wiedzy dla badaczy i studentów. Jest współtwórczynią monumentalnego dzieła, jakim jest Wielki Słownik Języka Polskiego, projektu o ogromnym znaczeniu dla polskiej nauki. Jej badania nad polisemią przyimków, przedstawione w pracy habilitacyjnej, otworzyły nowe perspektywy w rozumieniu struktury znaczeniowej języka polskiego.
Rola w świecie akademickim
Działalność na Wydziale Polonistyki UJ
Profesor Renata Przybylska przez wiele lat była filarem Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, aktywnie kształtując jego oblicze akademickie. Jej zaangażowanie w rozwój tej jednostki uniwersyteckiej jest nieocenione. W latach 2012-2020 pełniła z wielkim powodzeniem funkcję dziekana Wydziału Polonistyki UJ. Okres jej kadencji to czas dynamicznego rozwoju, wprowadzania innowacyjnych rozwiązań dydaktycznych i badawczych, a także umacniania pozycji wydziału na krajowej i międzynarodowej arenie akademickiej. Jako dziekan, prof. Przybylska wykazała się doskonałymi umiejętnościami zarządczymi, budując silny zespół i tworząc atmosferę sprzyjającą pracy naukowej i rozwojowi studentów. Ponadto, była pierwszym kierownikiem Podyplomowego Studium Retoryki na Wydziale Polonistyki UJ, inicjatywy mającej na celu pogłębianie wiedzy z zakresu sztuki przemawiania i efektywnej komunikacji. Jej wykłady cieszyły się dużym uznaniem, a jej mentoring przyczynił się do rozwoju wielu młodych naukowców.
Członkostwo w gremiach i redakcjach
Aktywność profesor Renaty Przybylskiej wykracza daleko poza mury macierzystego uniwersytetu. Jest cenionym członkiem licznych gremiów naukowych i organizacji, co świadczy o jej uznanej pozycji w środowisku badawczym. Od 2008 roku pełni funkcję przewodniczącej Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, a w latach 2008-2014 piastowała stanowisko prezesa tej zasłużonej organizacji. Jej zaangażowanie w rozwój językoznawstwa w Polsce jest nie do przecenienia. Ponadto, jest członkiem Rady Uczelni Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie aktywnie uczestniczy w kształtowaniu strategicznych kierunków rozwoju uczelni. Jej ekspercka wiedza jest również ceniona w pracach redakcyjnych czasopism naukowych, gdzie przyczynia się do podnoszenia jakości publikowanych badań. W przeszłości wykładała gościnnie na uniwersytetach w Berlinie, Oldenburgu, Paryżu, Seulu i Pekinie, co świadczy o jej międzynarodowym uznaniu i umiejętności dzielenia się wiedzą na globalnym poziomie.
Renata Przybylska: regionalizmy i język Krakowa
Powiedziane po krakowsku – słownik autorstwa Renaty Przybylskiej
Jednym z najbardziej znaczących i powszechnie docenionych dzieł profesor Renaty Przybylskiej jest jej praca nad słownictwem charakterystycznym dla Krakowa i jego okolic. W 2018 roku, za redakcję książki „Powiedziane po krakowsku. Słownik regionalizmów krakowskich”, otrzymała prestiżową nagrodę Krakowska Książka Miesiąca. To wyróżnienie podkreśla ogromne znaczenie tej publikacji dla zachowania i popularyzacji lokalnej tożsamości językowej. Rok później, w 2019 roku, wraz z zespołem badawczym, prof. Przybylska została uhonorowana Nagrodą Miasta Krakowa w dziedzinie nauka i technika za to samo dzieło. Słownik ten stanowi skrupulatne zebranie i opisanie regionalizmów używanych w Krakowie, prezentując bogactwo i unikalność lokalnego dialektu. Jest to nie tylko cenny materiał dla językoznawców i studentów polonistyki, ale również fascynująca lektura dla wszystkich miłośników historii i kultury Krakowa, pozwalająca lepiej zrozumieć język i mentalność jego mieszkańców.
Inne aspekty działalności prof. Renaty Przybylskiej
Gabinet stomatologiczny Renata Przybylska – czy to ta sama osoba?
W przestrzeni publicznej pojawiają się zapytania dotyczące potencjalnego powiązania profesor Renaty Przybylskiej z działalnością medyczną, a konkretnie z istnieniem „Gabinety Stomatologicznego Renata Przybylska” zlokalizowanego w Luboniu przy ulicy Dr Romana Maya 1a. Należy jednak stanowczo podkreślić, że profesor Renata Przybylska, wybitna lingwistka, dziekan Wydziału Polonistyki UJ i autorka cenionych publikacji naukowych, nie ma żadnego związku z tym gabinetem stomatologicznym. Istnienie placówki medycznej o tej nazwie jest jedynie zbieżnością imion i nazwisk. Profesorka Przybylska całą swoją karierę poświęciła językoznawstwu i naukom humanistycznym, a jej działalność badawcza i akademicka jest ściśle związana z Uniwersytetem Jagiellońskim i rozwojem polskiej nauki. Warto zaznaczyć, że istniejący gabinet stomatologiczny jest odrębnym podmiotem gospodarczym, prowadzonym przez inną osobę o tym samym imieniu i nazwisku, która posiada uprawnienia do wykonywania zawodu stomatologa.
Pisanie to dla mnie sposób na wyrażanie myśli i odkrywanie nowych perspektyw. Fascynuje mnie możliwość dzielenia się wiedzą i inspirowania innych do poszukiwania nowych idei. W swojej pracy staram się łączyć pasję do słowa z dbałością o szczegóły, by każde zdanie miało swoje znaczenie.
